Mam pytanie w sprawie spadkowej.
Mój ojciec ma duże długi z pożyczek udzielonych mu przez kilka banków. Pożyczki te brał od kilku lat. W tej chwili od pół roku komornik zajmuje mu część emerytury. Jego żona zmarła w 2007r i o tych długach nie była informowana. Nie podpisywała żadnego dokumentu dotyczących tych pożytek. 
Po jej śmierci wraz z bratem ustawowo po 6 miesiącach nabyliśmy część spadku po mamie. Obecnie po założeniu sprawy w sądzie otrzymaliśmy stwierdzenie nabycia spadku po mamie. Czy można część spadku po mamie co otrzymaliśmy zrzec się na ojca? Czy po jego śmierci po odrzucenie spadku nie będziemy partycypować w długach które ojciec zaciągnął. Krócej, szukam porady jak nie spłacać tych długów.

Jaką w tej spawie poradę prawną otrzymał klient ?
Szanowny Panie,
Z racji obowiązującego w Polsce prawa spadkowego w pierwszej kolejności mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, a gdy takie nie występuje to wówczas dopiero subsydiarnie odgrywają role przepisy kodeksu cywilnego w części obejmującej prawo spadkowe.
Z racji faktu, iż wraz z bratem nabyliście spadek wprost na mocy dziedziczenia ustawowego to z mocy prawa masa spadkowa po mamie przypadła wam w udziałach jakie stwierdził sąd spadkowy. Z tego co rozumiem to majątek mamy nie był obciążony długami i do spadku takowe nie weszły. Mogłyby one wejść wówczas, gdyby kredyty zostały zawarte przez ojca przed 20 stycznia 2005 roku – bo wówczas zawarcie kredytu nawet przez jednego z małżonków powodowało automatyczną odpowiedzialność drugiego za te długi. Obrana polegała na wykazaniu, iż nie były one zaciągnięte na potrzeby rodziny. Obrona ta przysługiwała na etapie nadawania klauzuli wykonalności p-ko małżonkowi dłużnika (w pana przypadku byłoby to możliwe, gdyby proces został wytoczony za życia mamy i by ja pozwano). Aktualnie od 20 stycznia 2005 roku obowiązuje znowelizowany art. 41 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i od tej daty za kredyt odpowiada tylko ten małżonek, który go zawarł. jeśli pana mama nie podpisała mu zgody to odpowiada on sam.

Prawo spadkowe nie przewiduje czegoś takiego jak zrzeczenie spadku. Spadek można albo przyjąć, albo odrzucić. W razie odrzucenia spadku jesteśmy traktowani jakby w chwili otwarcia spadku nie żyli. jeśli zatem chcecie z bratem przekazać ojcu udział spadkowy po mamie w jakimś składniku majątkowym to najlepiej uczynić tomową darowizny. od 1 stycznia 2007 roku nie ma podatku od darowizny w I gr podatkowej do której należycie pan z bratem i ojciec. Będzie tylko konieczność opłacenia wynagrodzenia notariusza.

Jeżeli chodzi o odrzucenie spadku po ojcu to jest to możliwe albo u notariusza, albo poprzez złożenie oświadczenia w sądzie. czas jaki na to został przewidziany przez prawo spadkowe wynosi 6 m-cy. jeżeli będzie Pan składał oświadczenie przed sądem proszę pamiętać, iż nie wystarczy złożenie w sądzie pisma, że chce Pan odrzucić spadek – bo nie może upłynął te 6 m-cy do chwili złożenia oświadczenia na sali rozpraw. Można odrzucić tez pisemnie z podpisem urzędowo poświadczonym które składamy do sądu spadkowego.
jeżeli oboje z bratem odrzucicie spadek po ojcu to powstaje taki stan jakbyście zmarli przed nim. W wasze miejsce podstawia się z kolei waszych zstępnych.
jeżeli ma pan zatem dzieci albo wnuki – to gdy pan odrzuci spadek Pana pełnoletnie dzieci od dnia dowiedzenia się o tym fakcie (data powołania do spadku) będą miały swoje 6 m-cy na odrzucenie spadku. jeśli natomiast byłyby małoletnie – to nabywają spadek z dobrodziejstwem inwentarza. czyli odpowiadają za długi spadkowe tyko do wysokości majątku jaki dostały w tym spadku. jeśli majątku nie było a są same długi to w ogóle wówczas nie odpowiadają.
Mogą też rodzice tych małoletnich wystąpić do sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez tych małoletnich w ich terminie 6 m-cy. Postępowania uboczne (to przed sądem rodzinnym) nie wstrzymuje biegu tych 6 m-cy.

Reasumując – nie ma czegoś takiego jak zrzeczenie się spadku po mamie.
- może Pan odrzucić spadek po ojcu bez żadnych dla siebie konsekwencji i wówczas jest Pan we pełni chroniony przed jego długami
- odrzucenie przez pana spadku spowoduje, iż spadkobiercami zostaną pana zstępni (chyba że oni też odrzucą spadek).

z poważanie,
Marek Strzelecki