PORADA-PRAWNA24.PL

Marek Strzelecki Kancelaria Adwokacka

09-12-2023

Kłopotliwy domownik

Witam,
Wspólnie z nami zamieszkuje syn. Jest już dorosły, ale zupełnie nie zachowuje się jak dorosły człowiek. Nie możemy od niego wyegzekwować tego by zachowywał się jak domownik

Pojęcie wzajemnego wspierania się rodziców i dzieci jest w tym samym stopniu ogólne, jak i pojemne, aby pozwalało na objęcie nim różnorakich form i sposobów pomocy, stosownej do sytuacji życiowej osoby, której ta pomoc jest potrzebna. Najogólniej biorąc, może ona przybrać postać: a) pomocy materialnej, b) psychicznego i moralnego wsparcia w cierpieniu, chorobie lub kalectwie, c) pomocy intelektualnej przy podejmowaniu ważnych decyzji lub załatwianiu trudnych spraw życiowych, d) pomocy fizycznej przy wykonywaniu rozmaitych czynności. Wzajemność wspierania się polega na tym, że zarówno rodzice, jak i dzieci są zobowiązani do udzielenia wsparcia, jak i uprawnionymi do niego. Jednakże odmiennie niż przy zobowiązaniach wzajemnych, których źródłem są czynności prawne, świadczenia nie muszą być ani obiektywnie równoważne, ani ekwiwalentne. Moralny wzorzec wzajemnego wsparcia oznacza, że jest ono całkowicie bezinteresowne. Dlatego trafny jest pogląd doktryny, że nawet gdy jeden z podmiotów, o których mowa w art. 87, nie wykonuje statuowanego w tym przepisie obowiązku, nie zwalnia to drugiego od wykonania go.
13. W ścisłej łączności z art. 87 pozostaje art. 91, którego adresatem są tylko dzieci mieszkające u rodziców, a który określa sposób, w jaki dzieci te powinny wspomagać tych rodziców. Art. 87 jako norma generalna ma z przeznaczenia zapobiegać lukom w regulacji różnorodnych powiązań zachodzących między rodzicami. Z porównania art. 87 z art. 92-113 i art. 128 wynika, że obowiązek wzajemnego wspierania się, o jakim mowa w art. 87, staje się aktualny w sferze takich stosunków między rodzicami i dziećmi, jakie nie podlegają regulacji na podstawie przepisów o władzy rodzicielskiej (art. 92-113) i o obowiązku alimentacyjnym między rodzicami i dziećmi (art. 128). W praktyce wspieranie rodziców przez dzieci będzie występowało raczej wtedy, gdy są one już pełnoletnie, jednakże i dzieci małoletnie są zobowiązane pomagać w miarę swoich możliwości rodzicom w razie ich choroby, w załatwieniu sprawy możliwej dla dziecka, a nie objętej obowiązkiem wynikającym z art. 91 § 2.
Cechą charakterystyczną art. 87 jest to, że większości wynikających z niego obowiązków nie można „wymusić” żadną sankcją bezpośrednią, a często nawet pośrednią. Ma ona zatem charakter przede wszystkim wychowawczy.
Wprawdzie z konstrukcji jurydycznej art. 87 wynika, że nie stanowi on podstawy roszczenia, wydaje się jednak, że skoro jest zakorzeniony w normach moralnych mógłby w postępowaniu sądowym posłużyć jako środek obrony pozwanego jednego z rodziców lub dziecka na poparcie zarzutu, że powództwo jest sprzeczne z art. 5 k.c.

Zgodnie z kodeksowym unormowaniem, władza rodzicielska trwa aż do ukończenia przez dziecko pełnoletności. Zgodnie z art. 10 § 1 k.c., pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. Ponieważ Pana syn ma już lat 24, bez wątpienia jest osobą pełnoletnią. Władza rodzicielska wiąże się z wiekiem dziecka. Jej istnienie nie jest determinowane wspólnym zamieszkaniem, lecz wiąże się z wiekiem. Dlatego ponownie podkreślam, że nie może Pan skutecznie domagać się realizacji swej woli od syna. Inne, pozaprawne uwarunkowania stosunków rodzinnych, takie jak słuszności wy obowiązek posłuszeństwa czy szacunku, mają już charakter pozaprawny.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o., rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
W przedstawionej sytuacji faktycznej Państwa syn nie pobiera już nauki (obowiązek ten istnieje pomimo osiągnięcia pełnoletności, jeżeli syn chciałby się uczyć, a nie mógł sam się utrzymać), a nawet pracuje i dlatego też obowiązek alimentacyjny Pana względem niego już nie istnieje.
Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczony jest przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i od zarobkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z przytoczonymi wytycznymi SN, „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiednio do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno – ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego”.

W analizowanym przypadku mógłby Pan odmówić synowi prawa zamieszkania, ze względu na jego zachowanie i w razie skierowania przez syna sprawy do sądu, na pewno nastąpi oddalenie powództwa. Syn jest dorosły, pracuje i może już sam się utrzymywać. To jest Państwa dobra wola, że mieszka z wami. Opinia ta nie ma na celu skłonienia Pana do tak drastycznych zachowań, przedstawia jedynie prawne skutki i możliwości unikania sytuacji przedstawionych w stanie faktycznym.
Ponadto Państwo jesteście właścicielami mieszkania, w którym mieszka syn, i syn nie ma żadnego tytułu prawnego do tego mieszkania, wszystkie wynikające z prawa własności uprawnienia mogą wykonywać tylko Państwo.

Jako właściciel, może Pan oczywiście decydować o tym, kto i w jaki sposób korzysta z Pana nieruchomości. Jest to Pana prawo wynikające z uprawnień właścicielskich. Zgodnie art. 140 k.c., w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem swego prawa. Oznacza to, że prawo własności, jako prawo gwarantowane przez Konstytucję RP (art. 64) może być ograniczane tylko w wyjątkowych wypadkach.

ZOBACZ INNE WPISY

Zwrot nakładów na majątek wspólny

Na mocy przepisu art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Można żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczyniło się ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny (czyli wydatki dokonane […]

Zobacz więcej
Zwolnienie z pracy

Witam serdecznie; Pisze w sprawie małżonki, prosząc o poradę prawną. W dniu 21.12.09 żona miała pracować do 22 w pewnym butiku. Ok 21 źle się poczuła (damskie przypadłości) i poprosiła (przypisaną umownie) kierowniczkę zmiany o pozwolenie pójścia do domu. Dostała pozwolenie. Dowiedział się o tym kierownik sklepu, mając pretensje, że żona nie powiadomiła go o […]

Zobacz więcej
Zrzeczenie się zachowku

Mój mąż sporządził notarialne testament, w którym cały swój majątek zapisał mi, dzieci z pierwszego małżeństwa męża zrzekły się notarialnie zachowku. Czy jest to zgodne z prawem i czy to zrzeczenie skutkuje również na wnuki męża. Szanowna Pani, w prawie spadkowym nie istnieje taka instytucja jak zrzeczenie się prawa do zachowku za życia spadkodawcy. Takie […]

Zobacz więcej
Specjalista z zakresu prawa karnego, rodzinnego i cywilnego.
Biuro: Igołomia 293
Biuro: ul. Kurkowa 3/3 - Kraków