PORADA-PRAWNA24.PL

Marek Strzelecki Kancelaria Adwokacka

09-12-2023

Ochrona prawa autorskiego

Witam serdecznie,
prowadzę aptekę internetową i spotykam się bardzo często z wykorzystywaniem moich zdjęć poprzez inne apteki. Zdjęcia, o których piszę są wykonywane przez moich pracowników, a wykorzystywane są przez inne apteki w celach uzyskiwania przychodu. Często wysyłam do nich emaile z informacją o naruszaniu praw autorskich, lecz część z nich nic sobie z tego nie robi. Co w takich sytuacjach możemy zrobić i w jaki sposób możemy egzekwować nasze prawa? 
W jaki sposób mogę egzekwować zwrot kosztów poniesionych przez moją firmę w przypadku wysyłania zamówień za pobraniem do Klientów, którzy złożyli takie zamówienie wybierając taką formę wysyłki, a nie odbierając jej. Wówczas to moja firma płaci za wysłanie przesyłki jako przesyłki za pobraniem plus koszt jej zwrotu do nadawcy. Jest to dosyć uciążliwe i w skali roku są to dosyć duże pieniądze. Proszę o poradę. Danuta
Szanowna Pani,
Ochrona prawa autorskiego zdjęcia zamieszczonego na stronie internetowej

Zgodnie z art. 1 ustawy przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
21. Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne.
3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.
4. Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.

Ust. 4 art.1 ustawy, wskazujący, że ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności oznacza, że autor fotografii, albo inna osoba, której przysługują prawa autorskie do fotografii nie ma obowiązku umieszczania na swoim prywatnym serwisie jakichkolwiek oznaczeń np. symbolu „©”, lub ostrzeżenia, że zdjęcia są przedmiotem ochrony na podstawie ustawy prawo autorskie. Należy również zwrócić uwagę, że art. 1 ust. 1 ustawy stanowi o utworze ustalonym „w jakiejkolwiek postaci”, niezależnie od „sposobu wyrażenia”, a więc plik graficzny w formacie JPG lub RAW umieszczony na witrynie www będzie również objęty taką ochroną.

Zgodnie z art.12 jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Czyli dla jasności według ustawy jest Pani traktowana jak twórca i może Pani wykonywać w związku z tym wszystkie uprawnienia przysługujące twórcy.

Zgodnie z art. 17 ustawy twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu, chyba, że ustawa stanowi inaczej (chodzi tutaj o dozwolony użytek- nie dotyczy to przedmiotu sprawy). W związku z tym należy stwierdzić, że kopiowanie zdjęć z innego serwisu internetowego i umieszczenie ich na własnej stronie www bez zgody autora niewątpliwie stanowi naruszenie art. 17 ustawy.

Podobnie jak właściciel rzeczy, twórca może z wyłączeniem innych osób korzystać z utworu, upoważniać inne osoby do takiego korzystania oraz dokonywać czynności rozporządzania prawem do korzystania z utworu. Umieszczenie fotografii na stronie www bez zgody ich autora, a więc bez zawarcia jakiejkolwiek umowy upoważniającej osobę trzecią do korzystania ze zdjęć i bez uiszczenia wynagrodzenia jest zatem naruszeniem praw autorskich majątkowych.

Zatem doszło do naruszenia praw autorskich zarówno majątkowych, jak i niemajątkowych twórcy fotografii przez właścicieli portali, na których bezprawnie publikowane są Pani zdjęcia.

Do roszczeń o charakterze niemajątkowym przysługujących twórcy w razie naruszenia praw autorskich osobistych zaliczyć należy roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub o uiszczenie odpowiedniej sumy na wskazany przez twórcę cel społeczny. Oba roszczenia przysługują jednak wyłącznie w przypadku stwierdzenia winy po stronie podmiotu naruszającego, przy czym uznaje się, że wystarczy zaistnienie winy nieumyślnej (niedbalstwa lub lekkomyślności). Jeżeli naruszeniu autorskich dóbr osobistych towarzyszy wyrządzenie uprawnionemu szkody majątkowej, twórca może - stosownie do art. 24 § 2 k.c. - domagać się naprawienia tej szkody na zasadach ogólnych.

W przypadku naruszenia autorskich praw majątkowych podmiotowi prawa przysługują roszczenia przewidziane w art. 79 pr. aut. tj.:
1) zaniechania naruszenia,
2) wydania uzyskanych korzyści,
3) zapłacenia w podwójnej, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione, potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia z chwili jego dochodzenia,
4) naprawienia wyrządzonej szkody, jeżeli działanie naruszającego było zawinione.

Celem roszczenia o zaniechanie jest zastopowanie dalszych czynności zmierzających do naruszenia prawa i jednocześnie zminimalizowanie w przyszłości negatywnych skutków działań podejmowanych przez pozwanego. Może ono być wniesione zarówno wtedy, gdy trwa stan naruszenia, jak i wtedy, gdy istnieje prawdopodobieństwo, że do naruszenia dojdzie ponownie. W ramach tego roszczenia można żądać nałożenia na naruszyciela obowiązku biernego zachowania się - powstrzymania od dokonywania pewnych czynności. Natomiast roszczenie o zaniechanie nie obejmuje swoim zakresem nakazania pozwanemu czynnego zachowania.

Pojęcie uzyskanych korzyści nie jest tożsame z wszystkimi korzyściami - całym zyskiem netto - osiągniętym przez podmiot naruszający prawo, ani też wynagrodzeniem, jakie podmiot prawa uzyskałby, gdyby zawarto z nim umowę. Roszczenie to obejmuje tylko te korzyści, które pozostają w normalnym związku przyczynowym z dokonanym naruszeniem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 1991 r., ACr 215/91, Przegląd Sądowy 1992/7-8 str. 94). Przy szacowaniu korzyści, które mają być wydane je w sposób bezprawny należy od zysku netto odliczyć wydatki rzeczowe i osobowe poniesione przez naruszającego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1976; IV CR 129/76; OSNCP 1977/2 poz. 27).

Naprawę szkody na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 415 k.c. i nast., należałoby odnieść do odpowiedzialności na zasadach deliktowych, a wiec odpowiedzialności opartej na zasadach winy (umyślnej bądź nieumyślnej), ponoszonej przez osoby fizyczne lub prawne (w takim przypadku wystarczy wina jakiejkolwiek osoby wchodzącej w skład organu osoby prawnej) za szkodę w rozumieniu straty oraz utraconych korzyści twórcy pod warunkiem wystąpienia adekwatnego związku przyczynowego miedzy szkoda i naruszeniem praw autorskich majątkowych.
Alternatywnym roszczeniem do opisanego wyżej jest roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu. Zgodnie z wyrokiem Sadu Najwyższego z dnia 29 listopada 2006 r.8, wynagrodzeniem stosownym w rozumieniu art. 79 ust. 1 ustawy jest wynagrodzenie jakie otrzymywałby autor, gdyby osoba, która naruszyła jego prawa majątkowe, zawarła z nim umowę o korzystanie z utworu w zakresie dokonanego naruszenia.

Podsumowując, przysługują Pani określone prawa, które chronią zdjęcia przed używaniem ich przez osoby nieuprawnione. Jakie podejmie Pani kroki, jest tylko wyrazem Pani woli, a ma Pani do dyspozycji szeroki zakres uprawnień. Jeżeli tylko nie chce Pani, żeby dane osoby wykorzystywały Pani zdjęcia, proszę ponownie wysłać prośbę o zaniechanie naruszeń, pod groźbą dochodzenia swoich praw w procesie cywilnym. Jeżeli to nie poskutkuje, to nie pozostało Pani nic innego jak wytoczenie powództwa przeciwko osobom naruszającym pani prawa.

Odpowiedź na 2pytanie:

Konsekwencje prawne osoby nieodbierającej towaru kupionego przez Internet w opcji za pobraniem.

Zgodnie z art. 535 kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Z tego przepisu wynika jednoznacznie, iż obowiązkiem kupującego jest nie tylko zapłata ceny, lecz także odbiór rzeczy, w tym poniesienie ewentualnych kosztów odbioru rzeczy (dotyczy to zarówno odbioru rzeczy zakupionych przelewem oraz za pobraniem). Tym samym więc kupujący, który nie odbiera przesyłki także za pobraniem nie wykonuje swojego podstawowego zobowiązania umownego, a to nie może mieć negatywnych konsekwencji dla sprzedawcy, który wykonał swoje zobowiązanie wydania rzeczy. Sprzedawca wypełnia swoje zobowiązanie wydania rzeczy wynikające z umowy sprzedaży w momencie powierzenia rzeczy przewoźnikowi (kurierowi albo poczcie polskiej).

Tym samym więc sprzedający, który poniósł szkodę z tytułu niewłaściwego wykonania umowy sprzedaży przez kupującego, w naszym przypadku z tytułu niewykonania swojego zobowiązania do odbioru rzeczy, ma wszelkie przewidziane prawem roszczenia do kupującego (Art. 471 KC. Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi). W związku z czym można w szczególności domagać się od kupującego naprawienia szkody z powodu niewykonania przez niego umowy (m.in. szkody w postaci konieczności poniesienia kosztów zwrotu towaru). Nadto, jeżeli kupujący dopuszcza się zwłoki z odebraniem rzeczy sprzedanej, sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego.

Podsumowując nieodebranie paczki za pobraniem nie oznacza rozwiązania umowy sprzedaży i uprawnia Sprzedającego w przypadku nadmiernej zwłoki Kupującego w spłacie zobowiązania do dochodzenia roszczeń na drodze cywilnoprawnej.

Nieodebranie przesyłki pobraniowej nie jest odstąpieniem od umowy. Odstąpienie może tylko nastąpić tylko pisemnie w ciągu 10 dni od zawarcia umowy sprzedaży.

 

ZOBACZ INNE WPISY

Zwrot nakładów na majątek wspólny

Na mocy przepisu art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Można żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczyniło się ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny (czyli wydatki dokonane […]

Zobacz więcej
Zwolnienie z pracy

Witam serdecznie; Pisze w sprawie małżonki, prosząc o poradę prawną. W dniu 21.12.09 żona miała pracować do 22 w pewnym butiku. Ok 21 źle się poczuła (damskie przypadłości) i poprosiła (przypisaną umownie) kierowniczkę zmiany o pozwolenie pójścia do domu. Dostała pozwolenie. Dowiedział się o tym kierownik sklepu, mając pretensje, że żona nie powiadomiła go o […]

Zobacz więcej
Zrzeczenie się zachowku

Mój mąż sporządził notarialne testament, w którym cały swój majątek zapisał mi, dzieci z pierwszego małżeństwa męża zrzekły się notarialnie zachowku. Czy jest to zgodne z prawem i czy to zrzeczenie skutkuje również na wnuki męża. Szanowna Pani, w prawie spadkowym nie istnieje taka instytucja jak zrzeczenie się prawa do zachowku za życia spadkodawcy. Takie […]

Zobacz więcej
Specjalista z zakresu prawa karnego, rodzinnego i cywilnego.
Biuro: Igołomia 293
Biuro: ul. Kurkowa 3/3 - Kraków