Działki budowlane, zabudowa jednorodzinna, sąsiad odmówił uczestniczenia
w kosztach budowy ogrodzenia, ogrodzenie na podmurówce, słupki stalowe,
siatka; ogrodzenie w granicy bez sporu co do przebiegu granicy, przed
budową strony zgodnie ustaliły przebieg granicy, a w niej ogrodzenia. 
Wybudowanie ogrodzenia służy w naszym przekonaniu dwóm, a nie jednej
stronie. Art.154 KC mówi, że korzystający z urządzeń na granicy gruntów
sąsiadujących ponoszą wspólnie koszty ich utrzymania.
Czy koszty budowy urządzeń na granicy gruntów sąsiadujących również
winni ponosić korzystający z tych urządzeń?

Anna

Szanowna Pani,
Zgodnie z ustawą Prawo budowlane ogrodzenie można budować samemu, można też porozumieć się w tej sprawie z właścicielami sąsiednich posesji. Przepisy prawa nie nakładają jednak obowiązku budowania przez każdego z sąsiadów określonej części ogrodzenia, ale pozostawiają to do uzgodnienia zainteresowanym. Jeżeli ogrodzenie będzie budowane wspólnie, całość kosztów można podzielić proporcjonalnie do wydatków. W razie wątpliwości co do intencji nowo poznanego sąsiada można podpisać umowę, w której strony (sąsiedzi) zobowiązują się do partycypowania w kosztach budowy ogrodzenia o określonej długości i wyglądzie. W umowie należy jednoznacznie wskazać, w jakich częściach sąsiedzi będą pokrywać koszty budowy - czy zostaną one dzielone po równo, czy też wysokość poniesionych kosztów będzie uzależniona od długości ogrodzenia z danej strony.
Jeśli jednak sąsiedzi nie są zainteresowani wspólną budową ogrodzenia jak występuje to u Pani, wówczas nie ma wyboru - trzeba budować samodzielnie i niestety na własny koszt. Skoro w ustawie Kodeks cywilny nie przewidziano obowiązku wspólnego ponoszenia kosztów budowy ogrodzenia (ani też odbudowy zniszczonego) - takie postanowienie może wynikać tylko ze zgodnej i wspólnej decyzji sąsiadów. Zgodnie z zasadami kodeksu cywilnego (art. 154) na sąsiadach ciąży jedynie obowiązek wspólnego ponoszenia kosztów utrzymania już wybudowanego ogrodzenia. ustawa nie może być interpretowana (wykładana rozszerzająco).
Ta nieprecyzyjność przepisów prawa cywilnego będąca przyczyną wielu sąsiedzkich sporów została przedstawiona do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Wydał on w tej sprawie uchwałę:
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 24 stycznia 2002 r.
sygnatura akt: III CZP 75/2001, LexPolonica orzeczenie nr 353873
opublikowana w Biuletynie Sądu Najwyższego 2002/1 str. 8
„Przewidziany w art. 154 § 2 KC obowiązek ponoszenia kosztów urządzeń znajdujących się w granicy gruntów sąsiadujących nie obejmuje kosztów wybudowania nowego urządzenia.”

Niestety nie ma więc żadnych podstaw do żądania, by sąsiad współuczestniczył w kosztach budowy ogrodzenia, jeżeli nie wyraża takiej woli. Natomiast musi pokrywać część wydatków z tytułu bieżących napraw i konserwacji ogrodzenia np. malowanie czy uzupełnianie uszkodzonych sztachet.

Choć uchwały Sądu Najwyższego nie są zobowiązujące wymiar sprawiedliwości to każdy polski sąd rejonowy oddali Pani pozew w oparciu o poglądy wyrażone w tej uchwale. Sąd Najwyższy składa się bowiem z sędziów będących w większości profesorami wyższych uczelni prawniczych z całej Polski. Z poglądami SN liczą się nie tylko sądy niższego rzędu (z racji tego, że na skutek odwołania od ich wyroków i tak sprawa ostatecznie trafi do SN), ale i poglądy doktryny prawa.
Reasumując odnośnie pani zapytania nie ma rozbieżności i panuje zgodny pogląd, iż nie ma możliwości przymuszenia sąsiada do wspólnej budowy, ani nawet wybudowania samemu, a następnie obciążenie ex post kosztami przez sąd.

z poważaniem,
biuro porada-prawna24.pl